Kapora nasıl geri alınır?
Kapora yasalarda yer almaz ancak borçlar kanununda Bağlama parası ve Cayma parası olarak geçmektedir. Kısaca Kapora “Verilen ön ücret ile araç veya ürün alırken onun başkasına satılmasının engellenmesi için taraflar arasındaki anlaşma parası“nın halk dilinde adlandırılması olarak söylenebilir. Sözleşme yaparken “kaporanız yandı kusura bakmayın” diyenler olabilir, o yüzden sözleşmede KAPORA olarak belirtmeniz gerekir. Belirttiğiniz takdirde satıcı veya siz vazgeçtiğiniz zaman geri alabilmeniz bu detaya bağlıdır. Siz önceden gönderdiğiniz parayı bu şekilde belirtmezseniz paranızı geri almayı unutabilirsiniz. Hatta bu hakkınız geri ödenmezse bir hak iddia edemezsiniz.
Kaporanın (Bağlanma Parası) Özellikleri
TBK’nun 177. maddesinde bağlanma parası olarak ifade edilen uygulamada kapora sözleşmesinin kurulduğu esnada ya da sözleşme kurulduktan sonra taraflardan birinin diğerine sözleşmenin kurulduğuna kanıt olması için verdiği bir miktar paradır.
Kapora Asıl Alacaktan Düşülmesi Gerekir
Taraflardan birinin sözleşme akdedilirken ya da akdedildikten sonra verdiği bir miktar para aksine yerel adet ya da bir anlaşma yoksa esas alacaktan düşülür.
Ortada bir sözleşme yoksa kaporanın tüm inisiyatifi satıcıdadır. Kira ya da satış kontratı yapmak için anlaşılan süre geçilirse araç veya mülk sahibi, kaybettiği zamanın bir telafisi olarak kaporaya el koyabilir. Ödediğiniz miktarı geri alabilmek için mutlaka sözleşme yapmanız gerekir.
Örnek kanun maddesi
6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 177. Maddesinde Bağlanma parası adı altındaki düzenlemede: ‘’sözleşme yapılırken bir kimsenin vermiş olduğu bir miktar para cayma parası olarak değil, sözleşmenin yapıldığına kanıt olarak verilmiş sayılır’’ ifadesi yer almaktadır. Kanunun lafzından sözleşmenin yapılması sırasında taraflardan birinin para ödemesinin hukuki düzlemde öncelikle bağlanma parası olarak kabul edileceği anlaşılmaktadır.
Örnek; bir motosiklet alımı için görüşüldüğünü varsayalım. Alıcı ile satıcının el sıkıştığını, herhangi bir yazılı sözleşme yapılmadığını, alıcının satıcıya banka aracılığı ile kapora adı altında bir miktar para gönderdiğini varsayalım.
Bu durumda alıcı arabayı almaktan vazgeçtiğinde göndermiş olduğu bu parayı geri isteyebilir mi? Borçlar Kanunu’nda kapora adı altında bir düzenleme yoktur. 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nda yapılan ödemenin öncelikle Bağlanma parası olarak kabul edilmesi karine olarak yer almaktadır. Bu durumda yapılan ödemenin Cayma parası olarak kabul edilmesi mümkün olmayacaktır ve gönderilen paranın Bağlanma parası olarak kabulü gerektiğinden iadesi gerekecek bu nedenle alıcı tarafından gönderilen paranın iadesi talep edilebilecektir.
Bağlanma parasının fonksiyonu sözleşmenin yapıldığının ispatlanabilmesidir. Bunun dışında bir amaçla satıcı tarafından alıcının sözleşmeden döndüğünde el koyabileceği bir para değildir.