Elektrikli scooter (e-skuter) yönetmeliği yayınlandı
TÜRKİYE’DE 35 BİN ADET ELEKTRİKLİ SCOOTER VAR
Dünyadaki toplam paylaşımlı elektrikli scooter sayısı 800 bin adedi bulurken, Türkiye’de ise bu sayı 35 bin adet olarak açıklanıyor. İstanbul, Ankara, İzmir, Eskişehir, Gaziantep, Yalova, Hatay, Bursa, Antalya, Mersin, Muğla, Kahramanmaraş ve Kocaeli Türkiye’de paylaşımlı elektrikli scooter kullanımının gerçekleştiği iller olarak öne çıkarken, Türkiye’de bugüne kadar yapılan toplam 10 milyon paylaşımlı elektrikli scooter yolculuğunda kat edilen mesafe 15 milyon kilometreyi buluyor.
YENİ KURALLAR GETİRİLDİ
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun liderlik ettiği toplantıda açıklanan düzenlemenin öne çıkan başlıkları şu şekilde sıralandı;
1) Elektrikli scooterların azami hızı saatte 18 km olacak.
2) Bu araçlar, otoyol, şehirler arası yollar ve azami hız sınırı 50 km/s üzerinde olan kara yollarında kullanılamayacak.
3) Elektrikli scooter kullananlarda 18 yaş sınırı aranacak. 16-18 yaş aralığındakilere ise M ve A1 ehliyetine sahip olmak koşulu ile izin verilecek.
4) Birden fazla kişi elektrikli scooter kullanamayacak.
5) Bu araçlarda kişisel eşya haricinde eşya/yük taşınamayacak.
6) Bu araçların yayaları ve dezavantajlı grupları (engelli/yaşlı) tehlikeye sokmasına izin verilmeyecek.
7) Elektrikli scooterların toplu taşıma araçları ile entegre olacak şekilde kullanımı sağlanacak.
8) Kask, dizlik, reflektör, ceket gibi koruyucu ekipman kullanımı teşvik edilecek.
9) Elektrikli scooterların belirli bölgelere yığılmasının önüne geçilecek.
10) Kamu düzenini bozmayacak ve gürültü kirliliği oluşturmayacak şekilde kullanım sağlanacak.
Ayrıca, elektrikli scooter tanımının kara yolları trafik kanununa ekleneceği de toplantıda ele alınan konulardan biri olurken, bu sayede trafik denetimlerinin gerçekleştirilebileceği belirtildi.
Yönetmeliğin esaslarının belirlendiği toplantıda, elektrikli scooterların şehir içi yollarda eğer bisiklet yolu yoksa sağ şeritten gidebilecekleri kaydedilirken, yapılan düzenleme ile birlikte trafik kurallarını ihlal eden elektrikli scooter kullanıcılarına trafik cezası uygulanabilmesinin önünün açıldığı da paylaşıldı
İLK ÖLÜMLÜ KAZA BEŞİKTAŞ’TA
Türkiye’de de e-scooter’lara olan ilgi artıyor. Özellikle İstanbul’da bu araçları kullananların sayısı her geçen gün artıyor. Maalesef şubat ayında ilk ölümlü e-scooter kazası da İstanbul Beşiktaş’ta yaşandı. 16 yaşındaki Okan Yıldız yaşamını yitirdi. Hem bu kaza hem de e-scooter’ların iyice yaygınlaşması, yetkilileri yasal düzenleme için harekete geçirdi.
YETKİ BELGESİ OLMAYAN İŞLETEMEYECEK
Toplantıda, paylaşımlı elektrikli scooter işletmeciliği yapan firmalar için belirlenen şartlar da açıklandı. Buna göre, Türkiye’de faaliyet izin belgesi almayan firma artık elektrikli scooter kiralayamayacak.
İzin belgesi almak için de firmalarda 500 bin TL sermaye, en az 2 bin adet elektrikli scootera sahip olma, internet sitesi ve mobil uygulama bulundurma, sunucuların Türkiye’de bulunması ve kalite belgesi gibi şartlar aranacak. Yerlilik oranı yüzde 30 olan firmalarda ise en az bin adet scooter bulundurma şartı aranacak. Söz konusu şart için ilerleyen yıllarda yerlilik oranı yüzde 50’ye çıkarılacak.
Öte yandan, düzenleme ile paylaşımlı elektrikli scooter işletmelerinin tekelleşmesi, firmanın bir bölgede sahip olabileceği en fazla scooter sayısı ve yasaklı bölgeleri belirleme yetkisi UKOME veya İl Trafik Komisyonu’na veriliyor. Bu kapsamda, il nüfus kriterlerine göre, ‘bölgenin nüfusu/250’ toplam kapasitesini aşmayacak şekilde kullanım izni verilecek.
Üniversite ve havalimanı gibi yerlerde ise şehirler için alınacak izinler haricinde elektrikli scooter kullanımı serbest olacak ve bu araçların işletilebilmesine izin verilecek.
Öte yandan, elektrikli scooterların taslak yönetmeliğe ‘e-skuter’ olarak girmesi de dikkat çekti.
Kullanıcılara kısa süreli e-scooter kiralama imkanı veren elektronik sistemin kullanıldığı hizmetleri sunan işletmecilere 500 bin TL asgari sermaye getirildi.
Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yer alan elektrikli scooter yönetmeliğine göre, paylaşımlı e-scooter işletmeciliği faaliyeti, sadece yetki belgesi ve paylaşımlı e-scooter izni alan gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılabilecek.
Yetki belgeleri ile verilecek e-scooter izinleri, satılamayacak ve devredilemeyecek. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından verilecek yetki belgesi için 10 bin TL ücret alınacak.
BAKANLIK ÜCRET TARİFESİ GETİREBİLECEK
Yönetmeliğe göre Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, paylaşımlı e-scooter kullanım ücreti ile ilgili taban veya tavan ücret tarifesi uygulaması getirebilecek.
Paylaşımlı e-scooter yetki belgesi işletmecilerinin 500 bin TL asgari sermayeye veya işletme sermayesi ile kendilerine ait en az 250 adet e-scootere sahip olması gerekiyor. Yetki belgesi sahipleri ile hizmetten yararlananlar arasında sözleşme yapılması zorunlu olacak. Sözleşme elektronik olarak yapılabilecek ve onaylanabilecek.
VERİLER BAKANLIĞA AÇIK OLACAK
İşletmecilerin, standartları bakanlıkça belirlenen ve yapılacak faaliyete uygun bir internet sitesi ile mobil uygulamalara sahip olması, faaliyetlere ilişkin verilerin tutulacağı veri tabanının saklanacağı sunucuların Türkiye sınırları içinde barındırılması ve bakanlığın erişimine açık olması da aranan şartlar arasında yer alıyor.
Bu kapsamda, büyükşehirlerde izin verilecek her bir ilçedeki nüfusun, büyükşehir olmayan yerlerde belediye nüfusunun en fazla 200’de biri kadar olacak şekilde e-scooter izni verilebilecek. Nüfusun mevsimsel veya dönemsel değişiminin kullanım talebini artırması ile kapasite kullanım durumu ve benzeri gerekçelerle bu sayı yüzde 50’ye kadar artırılabilecek. Nüfusu 20 binin altında olan belediyelerde belirlenen e-scooter izni sayısı 3 katına kadar artırılabilecek. Her bir yetki belgesi sahibine, belirlenen e-scooter sayısının beşte birini aşmamak kaydıyla e-scooter izni verilecek.
ADİ ORTAKLIKLARA YETKİ BELGESİ YOK
Her bir gerçek veya tüzel kişiye sadece bir yetki belgesi verilecek. Adi ortaklıklara yetki belgesi düzenlenmeyecek. Bakanlık tarafından verilecek yetki belgeleri e-Devlet üzerinden düzenlenecek. Bakanlığa, sunulan belgelerin gerçeğe aykırı olduklarının tespiti halinde, gerçek veya tüzel kişilerin yetki belgesi iptal edilecek ve faaliyetleri durdurulacak.
Yetki belgesi almış olan gerçek veya tüzel kişilerin, paylaşımlı e-scooter faaliyetlerinde kullandıracakları e-scooterler için; büyükşehir belediyesi kurulu bulunan illerde UKOME’den, büyükşehir belediyesi bulunmayan illerde il trafik komisyonundan, buraların dışında ve özel kanunlar ile belirlenmiş alanlarda, kendilerine yetki verilmiş ilgili kurum ve işletmelerden izin almaları zorunlu olacak.
UKOME ve il trafik komisyonlarınca, sorumluluk sahalarında verilecek e-scooter sayıları, her bir yetki belgesi sahibinin başvuruda bulunabileceği azami e-scooter izni sayısı, e-scooterların kullanılmayacağı alanlar, başvuru süreci ve talep edilebilecek diğer şartlara ilişkin karar alınacak ve son başvuru tarihinden en az 10 gün önce ilgili kurumların internet sayfasında duyurulacak.
31 TEMMUZ’A KADAR MUAFİYET VAR
Özel kanunlar ile korunan ve yetkili kurum/işletme uhdesindeki alanlar hariç olmak üzere, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih olan bugünden önce paylaşımlı e-scooter işletmeciliği yapan gerçek veya tüzel kişiler, 31 Temmuz’a kadar yönetmelik hükümlerinden muaf tutulacak. Ancak yönetmelik kapsamında e-scooter izinleri düzenlenen ilçeler/bölgeler için muafiyetler iptal edilecek.
Yapılan değerlendirme sonucunda; talep edilen e-scooter izni sayısının, verilebilecek e-scooter izin sayısının üstünde olduğu durumlarda, yetki belgesi sahibi başvurucular arasında talep ettikleri sayılar ile orantılı olarak eşit şekilde e-scooter izni verilecek.
Kaynak: Sözcü